English 
Slapen doet groeien. Van de allerkleinsten tot de echte dreumesen. Maar als slapen niet vanzelf gaat, kun je je als ouder zorgen maken. Want hoe lang mag je baby huilen in bed? Hoeveel slaap is gezond? En hoe krijg je nu regelmaat in dat slaapritme?
We weten van onszelf dat slecht slapen flinke invloed heeft op ons humeur. Veel ouders maken zich dan ook zorgen als hun baby minder slaapt dan in de boekjes staat. Of als in slaap laten vallen bijna langer duurt dan het slaapje zelf. Wat kun je doen bij een baby met slaapproblemen?
Je baby gewoon door laten huilen als hij maar niet in slaap kan komen? Of snel weer wakker is? Niet doen. Een baby die huilt kun je nog niet verwennen met te veel aandacht.
Je baby laten doorhuilen?
Huilt je baby veel en lang als hij niet in slaap kan komen? Meer dan even 10 minuten tegensputteren als hij net in bed ligt? Daar kun je soms moedeloos van worden. Zeker als je alles al geprobeerd hebt. Misschien krijg je van iemand de tip om je kleine dan ‘gewoon door te laten huilen’. Zodat hij zichzelf in slaap huilt. Over deze methode kunnen we kort zijn, niet doen. Je kindje heeft maar één manier om jou duidelijk te maken dat het zich niet prettig voelt, en dat is huilen. Het is op zoek naar veiligheid en geborgenheid. Het is prima om die geborgenheid dan te geven.
Wees niet bang dat je je kindje verwent. Zo klein als het is, is het niet in staat om je te manipuleren. Je kunt baby’s dus niet verwennen met te veel aandacht en liefde als ze huilen. Andersom geldt het wel. Een baby die vaak huilend lang alleen wordt gelaten, kan hier last van krijgen. De hechting aan jullie als veilige en betrouwbare ouders kan dan minder goed gaan. Reageer dus gewoon op de signalen van je kindje.
Wat is een goed slaapritme voor een baby?
Dat een baby na de geboorte nog niet meteen lekker in een slaapritme zit, is niet zo gek. Tijdens je zwangerschap was dat namelijk tegengesteld aan het jouwe. Als jij overdags actief was, werd hij fijn in slaap geschommeld in je buik. En zodra jij op de bank of in bed plofte, werd je kleine wakker. Herkenbaar? Na de geboorte duurt het even voordat dat is omgedraaid.
Dat ritme bouwt vanzelf op in de eerste tijd. Dat kan snel al een herkenbaar ritme zijn. Maar het kan ook per dag verschillen. Je baby slaapt de eerste tijd gewoon naar behoefte. Moe is moe. Het kan dus zelf het beste aangeven wat een prettig ritme is. Luister of kijk daarom goed naar je kindje. Zijn er slaapsignalen? Lijkt het moe te zijn, maar is het voor jouw gevoel nog wat vroeg? Leg het dan toch op bed. Misschien was het een vermoeiende ochtend, middag of dag. Bijvoorbeeld met veel nieuwe prikkels. Het is natuurlijk mooi als het slaapschema een beetje in de routine van de andere gezinsleden past. Maar in de eerste periode na de geboorte werkt het soms beter als je gezin een beetje meegaat in het ritme van de nieuwkomer.
Slaapritme en wakkertijd
Laten we beginnen met vertellen dat ieder kindje uniek is. Ook in de manier van slapen. Maar gemiddelden zijn er wel voor een slaapritme en de wakkertijd.
- Tot 3 maanden
Een pasgeboren baby slaapt de eerste maanden dus naar behoefte. En die behoefte is groot. Met veel korte slaapjes van zo’n 2 tot maximaal 4 uur, ook ’s nachts. De reden daarvoor is: honger! Met dat kleine maagje past er nog niet genoeg voeding in om langer op door te slapen. Met alle slaapjes bij elkaar zal je baby de eerste maanden ergens tussen de 14 en 17 uur slapen. Tussendoor is hij steeds redelijk kort wakker. - Van 3 tot 6 maanden
Na de eerste maanden komt er vast al een ritme tevoorschijn. Vanaf 3 maanden maken baby’s zelf melatonine aan. Dat hormoon regelt het dag- en nachtritme. Gemiddeld slapen kindjes nog een aantal keer overdag, tot wel 5 slaapjes. Tegen de 6 maanden zal dat nog zo’n 3 slaapjes worden. Maar ook hier geldt, ieder kind heeft een andere slaapbehoefte. Je hebt echte marmotten en rakkertjes die juist niets willen missen van de wereld om zich heen. Zolang jouw zoon of dochter blij, gezond en uitgerust lijkt, is het slaapritme wel in orde. - Vanaf 6 maanden
Langzaamaan zul je misschien merken dat 3 slaapjes overdag net te veel zijn. Je kindje komt de derde keer moeilijk in slaap of lijkt ’s avonds nog niet moe. Dan kun je proberen om van 3 naar 2 slaapjes te gaan.
Onrustige, overprikkelde baby
Soms is je kindje zó moe, dat het oververmoeid is geraakt. Misschien herken je het van jezelf, dat je na een hele drukke dag juist moeilijk in slaap kunt komen. Baby’s zijn zomaar in een hele nieuwe wereld terecht gekomen en die zijn ze volop aan het ontdekken. Dat is hard werken. Al die indrukken moeten verwerkt worden. Soms is even bij jou huilen voldoende voor je kleine om stress kwijt te raken. Maar blijft het onrustig dan ben jij of je partner de oplossing. Huid-op-huidcontact is vaak de beste EHBO: eerste-hulp-bij-onrust.
Huid-op-huidcontact met je baby is tijdens de kraamtijd heel belangrijk. Het helpt om de band tussen jullie te versterken. Als het goed is heeft je kraamverzorgende hier ook aandacht aan gegeven. Ook na de kraamtijd blijft huid-op-huidcontact waardevol. Leg je kindje, met alleen een luier om, op jouw blote huid. Je hartslag en de warmte en geur van je huid zijn vertrouwd en kalmerend. Dat helpt om volledig te ontspannen. Slapen gaat daarna misschien wat makkelijker. Ook even rondlopen met je onrustige baby op de arm of in een draagzak kan al helpen. Wat ook een goed huid-op-huidmoment is, is samen even douchen.
Slaapritueel, de R van Rust
De 3 R’s die grootmoeder al promootte, gelden nog steeds: rust, reinheid en regelmaat doen wonderen! Als je zorgt voor rust rondom het slaapje of het naar bed brengen, is de helft al gewonnen. Denk verder aan een prettige, rustige omgeving, bijvoorbeeld zonder stimulerend speelgoed. Ook een donker slaapkamertje met verduisterende gordijnen in de nacht kan helpen. Zo is het verschil tussen dag en nacht duidelijk, wat weer helpt om een dag- en nachtritme te krijgen. Tip: doe de gordijnen vast dicht voordat je je baby naar bed brengt. Zorg voor zacht licht op de gang en babykamer.
Slaapritueel, de R van Routine
Rust heeft ook met een vaste routine te maken. Als je zorgt dat je steeds dezelfde volgorde aanhoudt, wordt het bedmoment steeds voorspelbaarder voor je kindje. Voeden, luier, liedje, bed, bijvoorbeeld. Ook steeds hetzelfde slaapliedje kan helpen om het moment van slapen herkenbaar te maken. Bij baby’s ouder dan 4 maanden kun je ook een vaste bedtijd proberen aan te houden. Voor die leeftijd zijn baby’s nog bezig een ritme te ontwikkelen. Kijk bij pasgeborenen daarom naar de slaapsignalen en niet naar de klok.
Slaapritueel, de R van Reinheid
Deze gaat eigenlijk niet over een schone baby, maar een ontspannen baby. Doe jij je kleine ’s morgens in bad? Probeer dan eens te wisselen naar een badje in de avond. Na een warm badje en een voeding zijn de meeste kindjes volledig ontspannen. Je kunt zelfs een korte massage met babyolie toevoegen na het afdrogen. Knappe baby die dan zijn oogjes nog open weet te houden.
Slaapregressie
Natuurlijk zullen er periodes zijn dat het lijkt alsof je weer terug bij af bent. Er was een ritme, maar dat is plots helemaal weg! Geen paniek, het kan allerlei oorzaken hebben. Hoe meer je naar je kindje en zijn gedrag kijkt, hoe beter je de signalen hiervoor zult herkennen. Kunnen het krampjes zijn? Zijn het drukke weken? Ook een regeldag tussendoor waardoor er gewoon meer honger is, kan een reden zijn voor onrust rond het slapen gaan. En dan zijn er natuurlijk nog de ontwikkelspurts. Als je kindje door zo’n periode van groei gaat, wordt slapen soms een probleem. Dat heet ook wel slaapregressie.
De signalen van slaapregressie kunnen zijn:
- korte of juiste veel langere slaapjes
- vaker wakker tussendoor, maar niet uitgeslapen
- ’s morgens eerder wakker dan normaal
- en natuurlijk hangeriger, huileriger en minder trek. Gedrag dat ook bij een ontwikkelspurt past.
Bij een ontwikkelspurt is het vooral even dit sprongetje uitzitten. Wees flexibel, begripvol en extra lief rond deze nieuwe stap in de ontwikkeling. Zie je tekenen van moeheid? Gewoon lekker in bed leggen. Dat nieuwe ritme pakken jullie straks wel weer op. Let trouwens ook op de voedingen. Bij regeldagen of een ontwikkelspurt is er vaak meer energie nodig. Dus: honger! Hou verder je gewone slaapritueel aan. Die vertrouwde voorspelbaarheid is nog steeds heerlijk voor baby’s en belangrijk om mee door te gaan. En vooral: houd moed. Het is tijdelijk, en dat geldt dus ook voor jouw slaaptekort hierdoor. Extra veel knuffelen samen maar!
BabyManager is er voor jou!
Vragen over het slaapritme of slaapgedrag van jouw baby? Neem contact op via de chat of een videogesprek met de kraamzorgprofessionals van BabyManager. Zij staan dag en nacht voor jou klaar. Meld je nu aan! Eerst de app proberen? Download hem nu gratis in de App Stores!
